I. Ladon et Cidnus pastores
Ladon
Cidne, sub algenti recubas dum molliter umbra
Nec nova mutato perquiris pascua colle,
Segnis et exesis miserum pecus afficis herbis,
Nos patimur solem et nullo requiescimus antro,
Dum fastiditi mutamus gramina campi
Et pudet has saturas non semper cernere fetas;
At tu lascivis victus dum pasceris umbris,
Heu macie siccantur oves, heu decipis agnos.
Iollas
Non, ut rere, Ladon, michi parcens ocia capto:
Non ita sum felix ut sim michi carus, et istam,
Quam mala dilacerant, cupio palpare iuvencam.
Nam michi si qua mei, credas, modo cura maneret,
Esset prima gregis: scis tu, nec fallere possum,
Ut fuerim solitus rapido sub sole per agros
Currere et irrigui frigus perquirere fontis,
Quo pecus aut totas possem recreare capellas,
Scis bene, tuque meo requiesti sepe labore.
Ladon
Novi equidem, tantoque magis nunc miror, inerti
Quod sub fronde iaces, socios dum currere cernas
Pastores, pecorisque tui nos cura remordet.
En ego preteriens miseros hac, heu scelus, hora
Inclusos querulis dimisi matribus agnos;
Hunc quoque, quem cernis, tenuem exhaustumque nec
ipsos
Edere balatus consumpta voce valentem
Ipse ferens manibus, modo vivat, ad ubera duco.
Cidnus
O utinam, ut credis, solite mea membra domaret
Communis de sole calor quamque arguis esset
Vera quies estusque meos hec pelleret umbra!
Sed ferit interno non simplex flamma calore,
Heu nescis, totoque obsedit pectore mentem,
Nec michi cura gregis superest nec cura salutis.
Ladon
Cur sic, Cidne, virum tete oblivisceris esse?
Non sic notus eras. Procul hoc, procul effice crimen,
Ut bene quesiti spes non cadat una peculi.
Quin age, iam te redde gregi: mens, crede, levatur.
O michi quam libuit, modo cum tua septa reclusi,
Clamosos spectare greges concurrere natis
Implentesque meas mixtis balatibus aures!
Et spectare fuit sola sub matre gemellos
Ducere in alternum, simul ubera fronte ferire!
Et quid solus eram? Mecum si, Cidne, fuisses,
Hoc scio , quisquis is est meror, potuisset
abire.
Cidnus
Dudum, care Ladon, Cidno fuit una voluptas
De gregibus gaudere suis; nunc tempus iniquum,
Nunc aliud votum mutataque pectore mens est,
Atque animo infelix longe captivus aberro.
Ladon
Quid, queso, repetis curasque revolvis inanes?
Perge modo mecum sparsasque recollige fetas.
Quis tamen hic aut unde dolor, prius, oro, fatere.
Cidnus
Scis, reor, hunc collem, Lauros ubi dicimus
Altas,
Unde forum et celsas securi cernimus arces,
Lactea cum turbe portamus dona moleste:
Hoc domus in colle est nostra, puto, non minor urbe,
Et tamen hoc melius, domina quod Sistide gaudet.
Sistis amor Cidni, Sistis spes vitaque Sistis,
Sistis, per quam homines tantum superare videbar,
Quantum iuniperis pinus exstare comantes
Novimus atque lupis magnorum colla leonum.
Ladon
Dic, rogo, quando michi secure cuncta fateris,
Fecerit hanc dominam que te fortuna videre.
Cidnus
Fors Licida fuit; hunc eadem via fecit amicum.
Hic modo dum per iter gradimur, divertere secum
Suasit ad occursum domine; mox, utpote notus,
Accessit meruitque loqui; quod tunc magis ipse
Dum stupeo, blandos non dedignata reflexit
In me oculos magnumque aliquid promittere visa.
Nunc Coridone sonans, lascivo nunc quoque Fauno,
Sic placui, et viguit premissus nutibus ante,
Post verbis iuratus arnor. Nunc, heu dolor, absum,
Ha miser, et timeo ne tedia sumat amoris
Aut michi sint fures, fateor: nam iam (male sensi!)
Surripuere michi dominam que ludere vellet.
Ladon
Heu numquam fallunt presagia dira parentum!
Nam, memini, aiebant quod te, si quando liceret,
Sevus amor caperet, nimium quod tunc quoque parvus
Mobilis ac petulans, blandus facilisque fuisses.
Ast nunc vince nefas ut vir; si vincere durum est,
At sepone parum, donec veniamus in urbem.
Cidnus
Ver fugit ante rosas estusque refugit aristas,
Autumnus volucres vitabit, bruma pruinas,
Sistis amata sui quam cedat pectore Cidni.
Ladon
Ha dolor et facinus! Mens ergo permanet ista,
Nec te pastorum revocat privata voluptas,
Non facies hec pulcra soli nunc lumen amenum,
Nunc dulces umbre dulcisque in gramine somnus
Et que nunc leni flat mitior aura sopore?
Nec pecoris miseret, quod te spectante necatur?...
At me ut discedam siciens grex cogit et hora.
Forsitan et poteris, nec longum est, Cidne, venire
Huc ubi vicini fons vergit limite prati
Lenis et inflexis rivus subpenetrat herbis.
Et iam sol rapidus totis incanduit agris:
Cernis ut arboreum crescens subducat apricum
Phebus et extensas ramorum traxerit umbras.