Tasti di scelta rapida del sito: Menu principale | Corpo della pagina | Vai alla colonna di sinistra

Colonna con sottomenu di navigazione


immagine Dante

Contenuto della pagina


-
Menu di navigazione

Valerius, Marcus
Bucolica

III. Meris - Mopsus - Ligurgus

Meris Discute, Mopse, gregem: caper est erratus et hic est.

Mopsus Que tua signa gerit? Macie num stringitur equa?

Meris Numquid ego externas conductus pasco capellas?
Sit licet ille macer, meus est tamen: huc age caprum.

Mopsus Desine magna loqui: norunt nam te hec quoque silve
Emendicatos repetentem alimenta per agros.
Nunc etiam non grandisono summissus Iolle
Sciris ab infami meruisse peculia dono?

Meris Iurgia tu cuiquam? Pudeant iam crimina nullos!
Quid non auderes, nisi te pro fure ligasset
Tyrris et eraso signasset vertice crimen?

Mopsus Tunc, credo, cum me mulctraria sumpta negantem,
Perfide, convicit, cuius si possis et ursos
Hedis et velles summittere toxica campis,
Ultrix ipsa licet tibi se mox terra dehiscat.

Meris Dicere plura pudet (licitum namque, improbe, tempnis)
Ut furto pociare novo, ubi reddis abactum.
Ut soleo errantes cantu revocare capellas,
Nunc audita meum proludit fistula caprum.

Mopsus Tu revocas cantando caprum? Concurrite, silve:
Orpheus en rediit, finis sic omnia felix.
Sic quoque crede lupos mulcere ululatibus agnos!
Carmine turbo greges voluisses dicere, certum est:
Hos [nam] prodis versus et totos queris in agros.

Meris O nisi me tecum cantu certare puderet,
Quid facerem, ut calamos me coram ferre timeres!
At si forte tamen queras quid carmine possim,
Pignora si ponas aliter certare recuso,
Ut, quia nulla meis laus est te vincere musis,
Sit quoque vel precium nec disces carmina gratis.

Mopsus Creditur hic sanus, cum pignore meque lacessit,
Quippe ut inexpertus! Post hec iam spero futurum
Ut, me si videas, fugiat tibi corpore sanguis.
Nunc agedum quodcumque voles, ego gaudeo plane.

Meris Nunc tibi de pluvio fluxerunt carmina celo
Atque certe habeant calami vix dicere possis
Que de parte capre viridis sit cortice virga
Carmina ridebat ipsis ridenda subulcis.

Mopsus Sed faciam ut Mopsum timeas ceu Marsia Phebum.
Et certare paras? Timeam quam, cerne: Licotas,
Perge citusque ducem nostri gregis huc age caprum;
Ipse ferox utroque cave ne forte resistat;
Cornibus ante liga ductaque en accipe reste.

Meris Nunc tu, Mopse, probas qui sit cum carmine Meris!
Et caper ecce venit. Que pignora digna reponis!

Mopsus Aspicis: in toto melior non pascitur agro
Aut implere suas aut defensare capellas.
Hunc tu, si vincas (tibi quod non cedat!), habeto.

Meris Hoc animos subdit; sed verba tumentia pone:
Me modo ne fugias, et pignora ponimus ipsi,
Quod tu nempe probes, si nolis fallere semper.
Scis catulos, quos sepe petis sub ventre Licisse
(Sed procul auditis fugiunt latratibus hostes
Et pavidis tremulos gessere cubilibus artus):
Hos tibi, si vincas (aberit quod spero), relinquo;
Neve genus dubites, ipsam quoque cedo Licissam.
Nec cessare decet: dedit en fortuna Ligurgum,
Iudex quo melior certandi non erit alter.
Hic quoque sit nobis, tibi si placet, arbiter idem.

Mopsus Et placet et, longe positus si forte fuisset,
Hunc ego per nostros quesissem sedulus agros.
Tu modo sollicita capias hec mente, Ligurge,
Utque soles, quod quisque canat, simul, optime, pensa.

Ligurgus Dicite, namque vacat, favet en et tempus et hora,
Qua silet et tremulis nec frondibus astrepit arbos,
Et locus ipse favet vernanti floribus herba.
Cernite: cuncta nitent, oculis subiecta renident
Silve, prata, greges, segetes, vineta, fluenta;
Et calor omnis abest, cum maxima quercus opacat
Iunctaque cum platano sociatas implicat umbras.
Sint prime de sorte vices cantusque vicissim,
Sed responsuro facilem qui dixerit aurem
Prebeat ac statim sit respondere paratus.

Nec mora, forte prior cepit sic carmine Meris:

Meris Faunus et antrorum numen nimpheque silentes
Carmina nostra colunt, illis bene conscia canto.

Mopsus Me quoque Menaliis preponens Pan bonus antris
Diligit et bifida plaudit, mea fistula, planta.

Meris Nexam hederis vitem nativis crescere septis
Permisi, divum mens est redimire sacellum.

Mopsus Muneribus nostris ipse est iam certus Apollo,
Deque mea gaudet sua cingere timpora lauro.

Meris Candida piniferis herent michi vellera ramis:
Si trahat hec digitis, fient et serica, Colchis.

Mopsus Est philomena michi: brumam taciturna veretur,
Cumque venit Crocale, verne non indiga cantat.

Meris Phillis me quotiens cernit, nova gaudia sumit
Deque suis optat vitam michi iungier annis.

Mopsus Me donec videat, iactat convitia divis;
Dumque videt faciem, sperat se cernere solem.

Meris Officiat blandoque michi det gaudia visu
Delia, mox homines et credar vincere reges.

Mopsus At michi, quod certis iuravit vocibus, Alce
Cum dederit, summum videor trans ethera missus.

Meris Ha pereat Phillis, quod retia tendere suasit:
Dum meus urget Hilas, sauciavit sentibus artus.

Mopsus Est mage noster Hilas, nec mecum leditur umquam:
Si tendam silvis, cedat nunc barbara silva.

Meris Ut viscum contristat aves, ut grando colonos
Et nix multa greges, sic nos Amarillidis ire.

Mopsus Ut grata est nox longa feris, ut parva capellis,
Ut ros graminibus, nobis amor unus Iante.

Meris Optat aper silvas, maturas vinitor uvas,
Area trita Nothos, solum mens nostra Corebum.

Mopsus Gaudet apes calathis, sociatis vitibus ulmus,
Dulcibus ortus aquis, nostris amplexibus Egle.

Meris Parva, sed excelso placuit mea fistula Fasto:
I, puer, et propriam dixit ne neglige musam!

Mopsus Nos Auxentius amat vivoque tuetur amore,
Deque suo tenuis michi nomine crescit avena.

Meris Cernite, qui varia distringitis arbore frondes,
Seva medicati fallat ne vos coma taxi.

Mopsus Quin revolatis, apes? Examina reddite favis:
Improba iam nidis vos predam querit hirundo.

Meris Ad fluvium vocat hora greges, iam Sirius herbas
Pulverat et trepide multum crepuere cicade.

Mopsus Figite signa gregi minimeque novate caracter,
Lividus insignes ne abiuret proditor agnos.

Meris Heu male consuetus nostro lupus instat ovili,
Nec de plebe rapit, ductores sed vorat ipsos.

Mopsus Et mea nec ferus est qui vastat ovilia predo
Sed, pudet ha, socios lacerat canis improbus agnos.

Meris En age nec dubito victor, si dixeris, esto,
Que prius in planis emittant gramina flores.

Mopsus Dissere, si poteris et me quoque doctior ito
Virgineum cuius pecudum notat ungula nomen.

Ligurgus Parcite, iam satis est; me iudice iurgia cessent.
Vincere uterque potest, sed cedere uterque iuvatur,
Quique suo fruitur vel adhuc iactatur amore.