C 112
[1] CAVO -as -avi -atum verbum activum, unde hec cavea -e, locus concavus vel ubi aves vel alia animalia includuntur; cavea etiam dicitur theatrum vel consessus hominum in circuitu ibi considentium, [2] unde hec caveola -le diminutivum, et hec caverna -e idest spelunca, unde cavernula -le et hec cavernicula diminutiva, et cavernatus -a -um, et cavernosus -a -um in eodem sensu, scilicet perforatus, perfossus, inscrobatus. [3] Item a cavo hec gavata -e, vas est escarum, quasi cavata, g posita pro c, et differt a conca quia hec cavata, illa concava; et secundum Rabanum hic cophinus dicitur a cavo, quasi cavus, quia sit cavus, unde hic cophinulus -li diminutivum, et hic cophinarius qui eos facit vel vendit vel portat. [4] Item a cavo secundum Ysidorum (12, 1, 42) hic cabo -nis, idest equus, quia pedem habet cavum, vel quia pede terram cavet, vel proprie cabo est equus castratus, quasi cavo, unde hic caballus quasi diminutivum, idest vilis equus, unde caballinus -a -um; Persius (prol. 1) 'nec fonte labra prolui caballino'. [5] Et a cabo hic cabro -nis et scarabeus -bei, et sunt diversorum generum animalia, et dicuntur tam cabrones quam scarabei a cabo, quia de putridis carnibus equorum sepe nascuntur. Item a cabo cabio -as verbum activum, idest perforare. [6] Item a cavo cavus -a -um, et est cavum natura, cavatum manu, et hic cavus substantive pro caverna vel foramine. Oratius 'macra cavum repetes artum, quem macra subisti'; unde hec cavitas -tis, et per compositionem concavus -a -um, [7] et hec conca, quia sit cava, vel quia luna deficiente cavatur, et invenitur conca pro quodam terreo vase et pro testa cuiusdam piscis, et pro ipso pisce quandoque invenitur, unde hec coclea -e diminutivum, quasi concula, [8] unde hic cocleacius -cii lapis marinus cocleis et arenis et lapillis concretus et asperrimus, et hoc coclear vel cocleare -ris, vel a cavitate vel ab usu prius coclearum dictum; hinc est illud veterum disticon: 'Sum cocleis habilis et non minus utilis ovis, numquid scis potius cur cocleare dicor'; [9] coclear etiam est quedam mensura, scilicet dimidia pars dragme, appendens siliquas novem, quod triplicatum conculam facit.
[10] Item a conca hec concula diminutivum, et concula dicitur quedam mensura que dragma et dimidia est. Item a conca hic conchus -chi, quidam lapis qui in concha reperitur, et hoc conchile -lis vel conchilium, idest piscis qui latitat in conca, de cuius sanguine tingitur lana et fìt purpura, [11] unde et quandoque ponitur pro tali tinctura, quandoque pro vitiis que inquinant et tingunt et infìciunt ad modum illius tincture, quandoque pro inquinatis et sordidis et tinctis tinctura vitiorum, unde Iuvenalis (3, 81), pro vitiis vel vitiosis illud ponens, ait 'horum ego non fugiam conchilia'; et componitur cum lego et dicitur hic conchililegus, quia conchilia legit, idest colligit. [12] Item a concha hic cancer, quia sit concha, et nota quod cancri vivunt de carnibus ostreorum miro ingenio; nam quia validam eorum testam aperire non possunt, explorant quando ostrea claustra testarum aperiant; et tunc cancer latenter lapillum inicit et, impedita conclusione, ostree carnes erodit. [13] Item nota multa esse genera concharum, inter quas et margaritifere habentur, que et oceloe dicuntur: in carne pretiosus calculus solidatur, et dicunt quod nocturno tempore litora appetunt, et ex celesti rore margaritas concipiunt, unde et oceloe nominantur. [14] Item nota quod coclee dicuntur alte et rotunde turres, sed a ciclo, quasi ciclee, quia per circulum conscendunt et orbem. Cavo componitur concavo -as, idest valde cavo vel deorsum cavare vel extrahere; [15] intercavo -as inter aliqua cavare, precavo -as idest ante vel pre aliis cavare, recavo -as, idest iterum vel retro cavare vel extrahere, succavo -as, idest subtus cavare; cavo et omnia composita ab eo sunt activa.
Colonna con sottomenu di navigazione
