T 159
[1] TRAHO -his -xi tractum, unde hic tractus -tus, et tractim, lente, et hec traha -he, genus vehiculi a trahendo, quia rotas non habet; [2] et hec trabs vel trabes -bis, quia ab uno pariete trahatur ad alium, vel trabes a transverto, quia in transverso posite utrosque parietes contingant et contineant; unde hec trabecula diminutivum, et hic et hec trabalis -le, et hec trabalis, idest trabs. [3] Et hec trabaria -e, navis longa et stricta; trabarie dicuntur amnice naves, que ex singulis trabibus cavantur, que aliter dicuntur littorarie et caudice, ex uno ligno cavate et facte, et caudice quia a IIII usque ad X homines capiant. [4] Item a traho hoc tragum -gi, genus retis piscatorii, quod aliter verriculum a verrendo dicitur; et hec tragula, genus teli; et hec trama -e, quia per telam trahatur, et est filum inter stamen discurrens; [5] trama etiam dicitur quoddam instrumentum textricum, quod inequale est, unde per compositionem tramosericus -a -um, et tramoserica, vestis trama ex serico, stamine lineo. [6] Item a traho tracto -as frequentativum, quod videtur distare a signifìcatione sui primitivi, sed non penitus distat, nam qui aliquid tractat quodam modo illud trahit: est enim tractare sententiam frequenter hac et illac trahere, et tractare est ad libitum trahere; unde hic tractatus -tus: sermo altera eget persona, tractatus autem specialiter ad se ipsum est, verbum autem ad omnes, unde dicitur 'verbum fecit ad populum'. [7] Et tractabilis -le, tractabiliter, tractabilitas; et componitur intractabilis -le, intractabiliter, intractabilitas. [8] Tracto componitur contracto -as, quod et contrecto -as invenitur, simul tractare vel inter manus tractare et palpare, quod componitur precontrecto -as, idest ante contrectare vel ante contrectationem delectari ac si iam manibus palparet: Ovidius Metamorphoseos (6, 478); [9] item componitur detracto -as, quod et detrecto -as dicitur, idest dedignari, recusare, negligere, contemnere vel detrahere; pertracto -as, perfecte tractare, obtrecto -as, detrahere, maledicere, retracto -as, iterum tractata tractare, quod et retrecto -as invenitur. Tracto et eius composita activa sunt. [10] Item a traho hic trames -tis, via parva et transversa per agrum, et dicitur trames quia trahat de publica via, vel a transmitto, quia transmittat usque ad aliam pattern agri, vel a transverto, quia per transversum ducat. [11] Et hec tramis -mis, extrema pars vestimenti; et hec tramaricia -e, quedam arbuscula, quia trahat errorem, nam in quibusdam locis ea terre distinguuntur. [12] Traho componitur abstraho, in aliam partem trahere, lacerare, abscindere; attraho, ad se trahere vel adbreviare; contraho, colligere, constringere, adbreviare, decurtare; distraho, in diversas partes trahere, dividere, dilaniare vel a se removere, vendere vel donare; [13] detraho, post dorsum alicuius maledicere, unde detractor, detractorius -a -um; item detrahere, expoliare, auferre; [14] extraho, protraho, pertraho, retraho, subtraho, maledicere vel subtus vel latenter vel parum vel postrema trahere, auferre, diminuere; et ab his omnibus descendunt frequentativa. Traho et eius composita activa sunt et faciunt preteritum in -xi et supinum in -ctum.
Colonna con sottomenu di navigazione
