Tasti di scelta rapida del sito: Menu principale | Corpo della pagina | Vai alla colonna di sinistra

Colonna con sottomenu di navigazione


immagine Dante

Contenuto della pagina


-
Menu di navigazione

Uguccione da Pisa
Derivationes

T 59

[1] TELON grece, latine dicitur longum, unde hic telo -nis: telonem ortulani vocant lignum quo hauriunt aquam, a longitudine dictum; hoc Hyspani ciconiam vocant quia imitetur avem illam rostrum levantem et deponentem: huiusmodi lignum modo fit sepe super puteos. [2] Item a telon hec tela a longitudine staminum, unde telarius -a -um, et telarium, instrumentum texendi. [3] Item a telon hoc telum, quicquid a longe iaci potest, ut lapis, martellus et huiusmodi, unde tela proprie dicuntur quibus hostem impugnamus, sed arma quibus defendimur, et ideo recipiunt copulationem arma et tela; telum etiam abusive dicitur gladius; et telum dolor lateralis quia corpus dolore transverberet tamquam gladius. [4] Et a telum hec tilia, quedam levis arbor, quia sit utilis ad usum telorum, unde tiliacus -a -um vel tiliosus -a -um, irascibilis vel ad tiliam pertinens. [5] Et componitur hec subtela -le, idest deceptio, fraus, et dicuntur subtele quasi subtilia tela; Plautus in Amphitrione 'quando ob subtelas tuas te mori misero'. Dicitur subtela et in alio sensu, scilicet corrigia que tenditur sub cauda equi, et tunc componitur a sub et telon. [6] Item a telon telo -as, idest longare, differre, sed non est in usu, et componitur protelo -as, distendere, prolongare, differre; telo et eius composita activa sunt. [7] Item a telon per compositionem hec mustela et hec postela, et hec antela, sed hec supra dieta sunt. [8] Item telon grece, latine dicitur triburum, unde hoc telonium, tributum, et proprie telonium dicitur tributum de mercibus marinis circa litus acceptum, quasi omnium litorum fìscalis conductio; unde et telonium dicitur locus ubi recolligitur et exigitur, scilicet ubi de merce sua a nautis emolumenta redduntur: ibi enim vectigalis exactor sedet, pretium rebus impositurus et voce a mercatoribus flagitans, et tale offìcium habuit Beatus Matheus. [9] Unde hic telonarius vel teloniarius, qui exigit ibi tributum, et telonarius -a -um.