S 282
[1] SPATIUM -tii, distantia vel intervallum vel intercapedo, unde spatiolum diminutivum, et spatiosus -a -um, et comparatur, unde hec spatiositas. [2] Item a spatium spatior -aris, ire vel deambulare huc et illuc causa recreandi; [3] et componitur conspatior -ris, et circumspatior -ris, et despatior -ris, deorsum vel valde vel de uno loco ad alium spatiari vel a spatiari cessare, exspatior, extra spatiari et evagari; spatior deponens est cum omnibus suis compositis. [4] Item a spatium hec spata, gladius, quia sit spatiosa, ampia et lata, vel dicitur a patin, quod est passio, unde spatarius -a -um, et hic spatarius, qui facit vel vendit spatas, et hec spatula diminutivum; et spatula armus dicitur, et proprie in pectoribus, quia lata sit. [5] Et spatule rami vel folia vel fructus palmarum, antequam aperiantur, a similitudine spate dicuntur; et spatule grece, latine delicie dicuntur; et a spatula spatulosus -a -um, et spatulatus -a -um qui magnas et diffusas habet spatulas, vel deliciosus sive delicatus, et utrumque comparatur. [6] Item a spatula spatulor -aris, delicior -ris vel in spatula divinare; et componitur expatulor -ris, spatulam auferre vel frangere. Item a spata spatatus -a -um, spatam habens vel spata armatus; et per compositionem hoc semispatium, gladius, a media spate longitudine dietimi. [7] Item a spatium hec spera -e, idest rotunditas: spera est, manente diametro, continua circa ipsum semicirculi circumductio, et dicitur spera quasi spatium rotundum, unde et rotunditas mundi dicitur spera mundi, quia eius species rotunde formata est, et quicquid rotundum et volubile est dicitur spera a volubilitate et rotunditate, ut pile quibus ludunt infantes. Vel, ut dicunt, spera grecum est: Greci enim quicquid est rotundum speram vocant. [8] Unde hec sperula -e diminutivum, et spericus -a -um, rotundus vel solidus ad modum spere; [9] et hec spira -e, circulus non rediens ad idem punctum, unde et revolutiones serpentum et funium in navi spire dicuntur, et ipsi funes nautarum dicuntur spire, quia in spiras recolliguntur, vel dicuntur sic a sparto, unde fiunt. [10] Item a spera spero -as, spem habere, confidere, existimare vel sperando expectare vel credere, et proprie bona: bona quidem speramus, mala timemus; sepe tamen sperare ponitur pro timere et e contrario. Unde hec spes -ei, scilicet expectatio futurorum honorum; quod autem dicitur spes quia sit pes progrediendi, quasi est pes, ethimologia est; [11] unde e contrario dicitur desperatio: deest enim pes nullaque progrediendi facultas est, quia, dum quisque peccatum amat, futuram gloriam non spectat vel sperat. Et componitur hic et hec exspes, et deficit in obliquis, idest extra spem, sine spe; Persius (2, 50) 'donec deceptus et exspes'. [12] Item componitur cum se et dicitur hic et hec sospes -tis, quasi secum habens spem, scilicet sanus, salvus, incolumis, superstes, unde hec sospitas -tis, et sospito -as, salutare, salvare, exilarare, vel bona spe affìcere, vel bona spe non fallere, et est activum; in eodem sensu invenitur sospio -is; et dicitur sospes quasi salutis hospes, et est ethimologia. [13] Item a spero -as speratus -a -um, tam in activa quam in passiva signifìcatione, et comparatur; et componitur insperatus -a -um, et similiter comparatur. [14] Spero componitur despero -as, a spe cessare, unde desperabilis -le, desperabiliter. Spero pro spem habere est neutrum, immo semper videtur neutrum sed quia aliud verbum in eo intelligitur, potest eius passivum etiam in prima persona inveniri, non minus tamen neutrum est, sicut et invideo, licet sepe inveniatur invideor; despero ab eo compositum similiter neutrum est; item spero primam producit. [15] Item a spera hoc sperum, genus vasorum rotundum, et hec speroides, idest terra, quia rotunda est. Item spera componitur semisperium, idem quod hemisperium, scilicet dimidia spera. Item spatium componitur interspatium.
Colonna con sottomenu di navigazione
