Q
Q 1
[1] QUATUOR nomen est omnis generis et indeclinabile et tantum pluralis numeri; [2] unde quater adverbium et quaternus -a -um et hic quaternus -ni, ubi IIII carte sed octo folia sunt; unde hic quaternunculus -li diminutivum; [3] et quaterno -as, idest quaternos facere vel quaternum, vel quaternis distinguere vel ordinare, [4] et componitur conquaterno -as, scilicet quaternos coniungere, disquaterno -as, idest quaternos vel per quaternos disiungere et disligare, requaterno -as, iterum quaternare vel disquaternare; et est neutrum cum omnibus suis compositis. [5] Item a quaternus quaternatim, idest per quaternos. [6] Item a quatuor hic quaternio -nis, qui IIII milites habet sub se; unde in Actibus Apostolorum 'tradens eum IIII quaternionibus militum custodiendum'. Redarguenda est ergo eorum pravitas qui proferunt quaternionem pro quaterno. [7] Item a quaternus quaternarius -a -um, et hic quaternarius pro tali numero. [8] Item a quatuor quartus -a -um, tam ordinale quam numerale, unde quartanus -a -um, idest quartus vel quod quarto die contingit vel affligit, et hec quartana -e, pro quadam febri que quarto die vexat; [9] et hoc quartarium -rii, quedam mensura que quartam partem sextarii capit, quod etiam hoc quartallum dicitur; quartallum etiam dicitur canistrum, cophinus, vel quo mortui efferuntur; unde Plautus in Cureulione 'modicum sitit capit quartallum'. [10] Item a quatuor quadrus -a -um, IIII angulos habens in IIII lateribus; unde hec quadra -e, idest quarta pars panis vel alterius rei; Iuvenalis (5, 2) 'ut bona summa putes aliena vivere quadra'; [11] et quadro -as verbum activum; unde hec quadratura -e. [12] Item a quadrus vel quatuor hic quadrans -tis, idest quarta pars nummi vel libre; unde hoc quadrantal vel quadrantale -lis, quoddam vile vas pretii unius quadrantis. [13] Quadrus componitur quadrifidus -a -um, idest in IIII partes fissus et divisus, [14] et hic et hec et hoc quadrupes -dis, quatuor habens pedes, et hic quadrupes -dis, idest equus, et hoc quadrupes -dis, quelibet bestia quatuor habens pedes, [15] et quadriiugus -a -um et hic et hec quadriiugis et hoc -ge in eodem sensu, idest cum IIII iugatus ad iugum, et substantive invenitur hic quadriiugus et hic et hec quadriiugis -is, idest equus ad iugum cum quatuor coniugatus; [16] et quadrimus -a -um, idest IIII annorum, unde quadrimulus -a –um [17] et hic quadrimatus -tus -tui, idest spatium IIII annorum. [18] Item quadrus componitur quadriennis -e, idest quatuor annorum, unde hoc quadriennium, spatium IIII annorum, et hinc hic et hec quadriennalis -e. [19] Item componitur cum ago vel iugum et dicitur hec quadriga -e, idest caruca a quatuor equis tracta et acta, unde quadrigarius, qui quadrigam ducit. [20] Item componitur quadruplus -a -um, unde quadruplo -as. [21] Item componitur quadruplico -as, idest in IIII partes plicare vel dividere vel quadruplex sive quadruplum facere, unde quadruplicatores et quadruplatores dicuntur usurarii in quadruplum sua recipientes; [22] quadruplator etiam dicitur senex vel contractus qui duobus pedibus et duobus baculis sustentatus per plateas incedit, quod in Sidonio reperitur; et hic et hec et hoc quadruplex -plicis. [23] Item quatuor vel quadrus componitur quadraginta, unde quadragies adverbium et quadragenus -a -um et quadragenarius -a -um, XL habens annos vel ad illum numerum pertinens, [24] et quadragesimus -a -um, unde hec quadragesima -e et hinc quadragesimalis -e. [25] Item componitur quadringenti -e -a, [26] et quadrimodus -a -um et quadriformis -e, unde quadrimode et quadriformiter adverbia. [27] Item quatuor componitur quatuordecim, et hinc derivata.
Colonna con sottomenu di navigazione
