Tasti di scelta rapida del sito: Menu principale | Corpo della pagina | Vai alla colonna di sinistra

Colonna con sottomenu di navigazione


immagine Dante

Contenuto della pagina


-
Menu di navigazione

Uguccione da Pisa
Derivationes

H 44

[1] HYO -as, idest os aperire, et est tractum a feris, quarum aviditas oris apertione monstratur, unde et ponitur quandoque pro desiderare, quandoque pro defìcere: tractum a canibus qui, quando defìciunt, hyant; et pro fatigari, similiter tractum a canibus, et pro rumpi vel scindi vel aperiri quecunque res sit. [2] Unde hyatus -tus -tui, fìssura, apertio terre, preruptio terre profunda, quasi itus Sed sicut dictum est, hyatus proprie est oris hominum apertio. [3] Et hinc hyulcus -a -um, idest hyans, fìssus, rimosus: in estate est terra hyulca, cum est fìssa et rimosa calore solis. Et componitur semiulcus -a -um, idest aliquantulum hyans, apertus ex parte. [4] Item ab hyo hic Hyacus -ci, idest Bacchus, quia facit venas hyare, unde Virgilius 'populus Alcide gratissima vitis Hyaco'; et per compositionem hic et hec hyatimembris -bre, idest ille cuius posteriora semper hyant, scilicet qui frequenter pedit. [5] Item ab hyo hysco -scis inchoativum, quod deberet facete hyasco, sed, causa vitandi hyatum, facit hysco; [6] et componitur cum fatim, quod est abundanter, et dicitur fatisco, idest abundanter hyscere, scindi, ut 'panis iste fatiscit rimis', idest fìnditur, scinditur. Et fatiscere idest lassari, inanescere, abundanter aperiri, desinere esse, defìcere, unde de sancto Martino dicitur 'artus febre fatiscentes'. [7] Et nota quod nos dicimus fatisco -is quod antiqui non dicebant, sed dicebant fatiscor -ris, fessus sum, quod nos non dicimus. [8] Sed componitur defetiscor defessus, et hoc utimur; defetiscor est defìcere vel fatigari, et scribitur penultima, in defetiscor, per t et nunquam per c: quod dico ut quosdam purgem a cecitate ignorantie dicentes defeciscor per c, quod sine dubio nichil est. [9] Item hysco componitur deysco -is, idest valde vel deorsum hyscere. Hyo componitur inhyo -as, idest habere desidero, vel attingere conor, et est neutrum cum omnibus suis compositis.