F 64
[1] FUNDO -dis -di, idest spargere, emittere, fugare; unde fusus -a -um, et hec fusio, et fusim adverbium, et hoc fusorium, in quo aliquid infunditur, et hec funda -e a fundendis lapidibus, quia ex ea lapides fundantur, idest mittuntur; [2] et hinc hec fundula -le, diminutivum, et hec fundibula -e, idest funda, et hic funditor -ris, qui cum funda iacit. Unde Sallustius (Iug. 100, 2) 'in sinistra parte Manlius cum funditoribus'; et fundo -as -avi, cum funda iacere vel in funda lapidem ponere causa proiciendi. [3] Item componitur funda cum balin, quod est iacere vel emittere, et dicitur hic fundibalus -li, et hic fundibalarius -rii, et hic et hec fundibalista -ste in eodem sensu, idest cum funda iaciens. [4] Item a fundo hic fundus -di, et pro fundo aque, et pro agro, et proprie pro alodio, quia fundat aquas vel opes et divitias; et dicitur fundus tam in civitate quam extra, unde fundus dicitur et urbanum edificium et rusticum. [5] Item a fundus hic fundulus -li, et fundulus dicitur quidam parvus piscis qui fundo adheret, et hic fundarius, rusticus qui fundos colit, et fundo -as -avi, idest fundamentum facere: tunc domus fundatur cum eius fundamentum fìt, quod domi est fundus; [6] unde hoc fundamen -nis, et hoc fundamentum dictum sic quia fundus sit domui, et est ethimologia. Idem et cementum, dictum sic quia ceso crasso lapide surgat. [7] Item ab ultimo supino fundito -as, quod potest esse frequentativum huius verbi fundo -as, vel fundo -is extracta -s et addita -to, et hinc fundito -as, unde Plautus in Amphitrione 'cum cruciatu tuo ista verba funditas'. [8] Item fundus componitur profundus -a -um, quasi procul a fundo habens superficiem, vel quia procul habeat fundum; unde hoc profundum mare altum dicitur et profunditas alicuius rei. [9] Pro-fundus comparatur -dior -simus, unde profunde -dius -sime adverbium, et hec profunditas -tis, et profundo -as, idest in profundum demergere. Item a fundus hec funda -e, genus piscatorie retis, quia in fundum mittitur, idem et iaculum a iacio. [10] Item a fundo hic fons -tis, quasi funs quia ex se aquam fundat, et est origo nascentis aque. Unde hic fonticulus diminutivum, et fontanus -a -um, idest iuxta fontem habitans vel ad fontem pertinens, et fontosus -a -um, plenus et abundans fontibus, et per compositionem effontio -tis -tivi, idest venenose loqui vel foras emittere. [11] Item a fundo hec futis -tis, quoddam vas in tempio Veste ubi reponebatur quod de sacrificio restabat; non enim licebat cuiquam manu tangere vel effondere, vas autem illud os habebat latum et amplum, fundum vero acutissimum, adeo quod etiam stare non posset, unde statim inclinabatur ita quod illud sacrifìcii quod intus erat effundebatur quia non licebat illud servati, unde a fundendo futis dicebatur. [12] Et hinc hic et hec futilis et hoc -le, quod cito decurrit vel facile decurrere potest, vel futilis quod nichil potest retinere quemadmodum nec vas illud; [13] unde proprie futilia dicuntur vasa fìctilia que, cassa et rimosa, non tenent ea que immittuntur; et hinc, facta translatione, futilis dicitur homo vanus, superfluus, loquax, qui nichil scit celare nec audita potest retinere vel abscondere, unde Terentius in Andria, et idem in Adelphis 'tu nichil nisi sapientia ille futilis'. [14] Item a futis futio -tis -tivi, vane loqui vel fundere, et componitur effutio -tis -tivi, idest vane loqui vel ex toto fundere, unde Oratius in Poetica (231) 'effutire levis indigna tragedia versus'. [15] Item a futis descendit illud verbum satis commune, per quod iactura humani generis restauratur, scilicet futuo -is -tui -tutum vel -tuitum: qui enim talem actum exercet aliquid fundit. [16] Item a futis futo -as -avi, idest arguere, reprehendere, et componitur confuto -as, arguere, convincere, confundere, et refuto -as, renuere, recusare. Futo descendit a futis, quia qui futat verbum vel verba fundit. Futo et eius composita activa sunt. Item futio et futo producunt hanc sillabam fu-, sed futuo eam corripit. [15] Item a fundo hic fusus -si, quia per eum fundatur quod netum est. Unde hic fusellus -li diminutivum et hic fusarius, qui fusos facit, et fusarius -a -um, quod ad fusum pertinet; et per compositionem diffuso -as, idest a fuso dissolvere; infuso -as, idest fuso involvere. [16] Fundo componitur confundo -dis, idest commiscere vel confutare, convincere, arguere; circumfundo -dis; diffundo -dis, idest diversis modis fundere vel extendere, dilatare; effundo -dis, idest extra fundere vel ex toto, et infundo -dis, intro fundere, immittere; perfundo -dis; [19] profundo -dis, procul fundere et dispergere, dissipare; unde profusus –a -um, quod in vi nominis accipitur et in activa signifìcatione, unde Sallustius 'profusus sui' idest profundens sua. [20] Item a profundo profundus -a -um, prodigus, qui nimis profundit, et comparatur -dior -simus, unde profunde -dius -me adverbium, et hec profunditas -tis, idest prodigalitas, et profundo -as, idest effundere, dispergere, dilapidare, unde Terentius in Adelphis 'profundat perdat nil ad me'. [21] Prospice diligenter: equivocatio est in predictis, fundare enim descendit a funda et a fundus, similiter profundus descendit et a fundus et a profundo -is; item profundo -as descendit a profundus, et secundum quod venit a fundus, et secundum quod venit a profundo -is significationes eorum iam diligenter distinximus. [22] Item fundo componitur offundo -dis, idest contra fundere vel circum fundere; refundo -dis; suffundo -dis, idest parum vel subtus fundere, unde hoc suffusorium, vas in quo est oleum quod ponitur in lucernis, idem et infusorium. [23] Item et suffusorium dicitur per quod proicitur ablutio calicis, idem et infusorium et fusorium; transfundo -dis, ultra fundere. Fundo et eius composita omnia sunt activa et faciunt preteritum in fudi et supinum in fusum, et ita abiciunt n et in preterito et in supino.
Colonna con sottomenu di navigazione
