II. [Idas, Astacus, Thyrsis]
Intactam Crocalen puer Astacus et puer Idas,
Idas lanigeri dominus gregis, Astacus horti,
dilexere diu, formosus uterque nec impar
voce sonans. Hi cum terras gravis ureret aestas,
ad gelidos fontes et easdem forte sub ulmos
conveniunt dulcique simul contendere cantu
pignoribusque parant: placet, hic ut vellera septem,
ille sui victus ne messem vindicet horti;
et magnum certamen erat sub iudice Thyrsi.
Affuit omne genus pecudum, genus omne ferarum
et quodcumque vagis altum ferit aera pennis.
Convenit umbrosa quicumque sub ilice lentus
pascit oves, Faunusque pater Satyrique bicornes;
affuerunt sicco Dryades pede, Naides udo,
et tenuere suos properantia flumina cursus;
desistunt tremulis incurrere frondibus Euri
altaque per totos fecere silentia montes.
Omnia cessabant, neglectaque pascua tauri
calcabant, illis etiam certantibus ausa est
daedala nectareos apis intermittere flores.
Iamque sub annosa medius consederat umbra
Thyrsis et O pueri, me iudice, pignora,
dixit,
irrita sint moneo: satis hoc mercedis habeto,
si laudem victor, si fert opprobria victus.
Et nunc alternos magis ut distinguere cantus
possitis, ter quisque manus iactate micantes.
Nec mora, decernunt digitis, prior incipit Idas.
Idas
Me Silvanus amat, dociles mihi donat avenas
et mea frondenti circumdat tempora taeda.
Ille etiam parvo dixit mihi non leve carmen:
Iam levis obliqua crescat tibi fistula
canna.
Astacus
Et mihi Flora comas pallenti gramine pingit
et matura mihi Pomona sub arbore ludit.
Accipe, dixerunt Nymphae, puer,
accipe fontes:
iam potes irriguos nutrire canalibus hortos.
Idas
Me docet ipsa Pales cultum gregis, ut niger albae
terga maritus ovis nascenti mutet in agna,
quae neque diversi speciem servare parentis
possit et ambiguo testetur utrumque colore.
Astacus
Non minus arte mea mutabilis induit arbos
ignotas frondes et non genitalia poma.
Ars mea nunc malo pira temperat et modo cogit
insita praecoquibus subrepere persica prunis.
Idas
Me teneras salices iuvat aut oleastra putare
et gregibus portare novis, ut carpere frondes
condiscant primoque recidere gramina morsu,
ne depulsa vagas quaerat fetura parentes.
Astacus
At mihi cum fulvis radicibus arida tellus
pangitur, irriguo perfunditur area fonte
et satiatur aqua, sucos ne forte priores
languida mutata quaerant plantaria terra.
Idas
O si quis Crocalen deus afferat! Hunc ego terris,
hunc ego sideribus solum regnare fatebor;
decernamque nemus dicamque: Sub arbore numen
hac erit; ite procul - sacer est locus - ite
profani.
Astacus
Urimur in Crocalen: si quis mea vota deorum
audiat, huic soli, virides qua gemmeus undas
fons agit et tremulo percurrit lilia rivo,
inter pampineas ponetur faginus ulmos.
Idas
Ne contemne casas et pastoralia tecta:
rusticus est, fateor, sed non et barbarus Idas.
Saepe vaporato mihi caespite palpitat agnus,
saepe cadit festis devota Parilibus agna.
Astacus
Nos quoque pomiferi Laribus consuevimus horti
mittere primitias et fingere liba Priapo,
rorantesque favos damus et liquentia mella;
nec sunt grata minus, quam si caper imbuat aras.
Idas
Mille sub uberibus balantes pascimus agnas,
totque Tarentinae praestant mihi vellera matres;
per totum niveus premitur mihi caseus annum:
si venias, Crocale, totus tibi serviet annus.
Astacus
Qui numerare velit quam multa sub arbore nostra
poma legam, tenues citius numerabit harenas.
Semper holus metimus, nec bruma nec impedit aestas:
si venias, Crocale, totus tibi serviet hortus.
Idas
Quamvis siccus ager languentes excoquat herbas,
sume tamen calathos nutanti lacte coactos.
Vellera tunc dabimus, cum primum tempus apricum
surget et a tepidis fiet tonsura Kalendis.
Astacus
At nos, quos etiam praetorrida munerat aestas,
mille renidenti dabimus tibi cortice chias,
castaneasque nuces totidem, cum sole novembri
maturis nucibus virides rumpentur echinni.
Idas
Num, precor, informis videor tibi, num gravis annis?
Decipiorque miser, quotiens mollissima tango
ora manu primique sequor vestigia floris
nescius et gracili digitos lanugine fallo?
Astacus
Fontibus in liquidis quotiens me conspicor, ipse
admiror totiens: etenim sic flore iuventae
induimur vultus, ut in arbore saepe notavi
cerea sub tenui lucere cydonia lana.
Idas
Carmina poscit amor nec fistula cedit amori.
Sed fugit ecce dies revocatque crepuscula vesper.
Hinc tu, Daphni, greges, illinc agat Alphesiboeus.
Astacus
Iam resonant frondes, iam cantibus obstrepit arbos.
I procul, i, Doryla, primumque reclude canalem
et sine iam dudum sitientes irriget hortos.
Vix ea finierant, senior cum talia Thyrsis:
Este pares et ob hoc concordes vivite; nam vos
et decor et cantus et amor sociavit et aetas.
Colonna con sottomenu di navigazione
