Tasti di scelta rapida del sito: Menu principale | Corpo della pagina | Vai alla colonna di sinistra

Colonna con sottomenu di navigazione


immagine Dante

Contenuto della pagina


-
Menu di navigazione

Uguccione da Pisa
Derivationes

A 376

[1] Hic AS assis pondus est constans ex duodecim unciis, et ponitur quandoque pro obolo, et tunc componitur cum tres et dicitur hic tressis, idest tres oboli vel pretium trium obolorum, unde Persius 'non tressis agaso vappa lippus'; [2] et componitur cum quatuor et dicitur hic quadressis, idest quatuor oboli vel pretium quatuor obolorum, et cum quinque et dicitur hic quinquessis, idest quinque oboli vel pretium quinque obolorum; [3] et cum semis et dicitur hic semissis, vel semis semissis, idest dimidius obolus vel as; et accipitur quandoque pro quadam mensura, sicut habetur in Rethorica, unde Apuleius 'semissem quinarius, denarius quinquessem valebat'; [4] et componitur cum sex et dicitur hic sexis, idest sex oboli vel pretium sex obolorum; et cum septem et fìt septussis, idest septem asses vel pretium septem assium; [5] et cum octo et fìt hic octussis, idest octo asses vel pretium octo assium, unde Oratius in Sermone 'Quanto etenim? parvo. Quanti ergo? octussibus, heheu'; [6] et cum centum et dicitur hic centussis, idest centum asses vel pretiumcentum assium, unde Persius (5, 191) 'et centum Grecos curto centusse licetur', sed hic videtur poni pro centesima parte assis; [7] et notandum quod ista tria composita ab asse ultimo prolata in -ussis finiuntur, cetera vero composita ab asse in -essis finiuntur, preter semissis. [8] Item ab asse hic asser -ris, quia soli asseres in tectis ponuntur, et non coniunctim: assem enim unum dicimus; vel dicuntur asseres quia parietibus assideant et trabibus, vel quia unus alii inseratur in pariete, ab assero -ris. [9] Item ab as et do dicitur assiduus -a -um, idest dives, quia multos possidet asses, et assiduus qui expense erarii preerat, et dicitur sic ab asse dando non quia multum gratis det dives, sed coactus plus dat quam pauper in collectis faciendis.