M 149
[1] MUTO -as -avi, idest movere, vel in alium statum vertere, vel ad alium locum ducere, vel id quod habemus dare pro eo quod non habemus, ut cum damus denarios pro vino, denarios mutamus et non vinum. [2] Unde mutabilis -le, mutabiliter, mutabilitas, et componitur immutabilis -le, immutabiliter, immutabilitas. [3] Item a muto hoc mutatorium, idest vestis pretiosa pro qua sumenda alia mutatur; unde in Ystoria Regum legitur quod Naaman duo mutatoria vestium dedit Giezi. [4] Item a muto mutilus -a -um, imminutus, truncatus, sine cornibus vel alia parte; unde Oratius (sat. 1, 5, 59-60) 'quid faceres cum sic mutilus minitaris?'; [5] et inde mutilo -as, minuere, veliere, truncare: proprie mutilare est aliquid integrum detruncare, ut hominis membrum amputare, vel pattern auferre arboris, vel boum cornua detruncare. [6] Et componitur admutilo -as, valde vel iuxta mutilare; unde Plautus in Captivis 'si firugi est usque admutilabit proprie'; [7] et demutilo -as, detruncare, et emutilo -as, valde mutilare; et est activum cum suis compositis. [8] Item a mutilus mutili dicti sunt quidam quadranguli qui minus habent, sic □ □ □, et mutili dicuntur capita trabium quia mutilata sunt. [9] Item a muto mutuus -a -um, mutuo datus vel acceptus, et dicitur mutuum quasi meum tuum, quia id quod a me tibi datur ex meo tuum fìt, et est ethimologia. [10] Et hinc mutuo -as activum, et mutuor -aris deponens, et differunt quia mutuo -as dantis est, quasi mutuo dare, ut 'mutuo tibi denarios', idest mutuo do tibi; [11] sed mutuor recipientis est, quasi mutuo accipio, ut 'mutuor denarios a te', idest mutuo accipio a te; unde illud (Vulg. psalm. 36, 21) 'mutuabitur peccator et non solvet', et alibi 'precepit Dominus filiis Israel ut mutuarentur vasa a vicinis suis et spoliarent Egiptum'; quilibet ergo caveat abuti istis verbis. [12] Item mutuo et commodo vel accommodo differunt, quia commodamus vel accommodamus illas res que eedem in sui essentia debent reddi, scilicet que non transeunt in possessionem recipientis, ut equum et mantellum et huiusmodi, [13] sed mutuamus illas res que transeunt in possessionem recipientis, ut denarios; ut 'accommodo vel commodo tibi equum', idest non ad proprietatem, sed ad commodum et utilitatem, ad similem usum ad quem ego habeo do tibi, idest ad equitandum, non ut sit uus; [14] unde et dicitur commodare quasi cum modo temporis ad alium transferre et dare, et est ethimologia; sed 'mutuo denarios cibi', idest cum sint mei dando fìunt tui. [15] Ex his patet que differentia sit inter mutuum et commodum; hec tamen proprietas apud auctores quandoque corrumpitur. [16] Et utrumque componitur commutuo -as et commutuor -aris, et immutuo et immutuor -aris, idest valde; [17] et immutuo componitur eximmutuo -as, depauperare, pauperem facete. [18] Item muto componitur commuto -as, demuto -as, emuto -as, immuto -as, permuto -as, remuto -as, transmuto -as. Muto activum est cum suis compositis et producit hanc sillabam, scilicet mu-.
Colonna con sottomenu di navigazione
