Tasti di scelta rapida del sito: Menu principale | Corpo della pagina | Vai alla colonna di sinistra

Colonna con sottomenu di navigazione


immagine Dante

Contenuto della pagina


-
Menu di navigazione

Uguccione da Pisa
Derivationes

M 74

[1] MELLESSE grece dicuntur apes; [2] unde hoc mei -lis et hinc hoc melculum diminutivum, idest parvum mei, et melleus -a -um et mellinus -a -um et mellitus -a -um, et hic mellanites -tis, lapis melleum et dulcem sucum emittens, et hoc melos -dis et melos indeclinabile, idest dulcis cantus, dulcis modulatio; [3] unde hec melodia -e et hoc melodiama -tis in eodem sensu, et dicitur melos vel melodia quasi mellea oda, idest dulcis cantus, et videtur esse ethimologia et non compositio. [4] Item a melos melus -a -um, idest dulcis vel dulciter sonans, vel pertinens ad melodias, vel quod consistit in melodiis, vel quod tractat de melodiis; [5] et inde melicus -a -um pro eodem; Martianus Capella 'modulata suavitas melico quodam crepitabat appulsu'; [6] et componitur hic emelicus, idest ioculator; Iohannes Crisostomus 'inter ipsos emelicos qui agunt ludibria fìt zelus'. [7] Item a melos meditor -aris, quasi melitari, idest modulari dulciter et quibusdam melodiis decantare; unde Virgilius 'silvestrem musam tenui meditaris avena'. [8] Item meditari, idest putare, excogitare, deliberare, unde meditatio et hinc meditatiuncula310 diminutivum, et meditativus -a -um, unde et verba dicuntur meditativa que designant meditationem; [9] et componitur commeditor, premeditor, unde premeditatus -a -um, et componitur impremeditatus -a -um. [10] Item a melos et poio, quod est fingo, dicitur hic melopeus, dulcis cantus vel cantus fictor, et melosonus -a -um, qui dulciter sonat. [11] Item a mei hoc mellarium, idest vas in quo mei conservatur vel in quo vinum ponitur vel uve calcantur; Macrobius De Saturnalibus (1, 12, 25) 'vas in quo vinum inditum est mellarium nominetur'. [12] Et hic melus -li vel melo -nis vel melota -e, quoddam animai, scilicet taxus, et dicitur sic quia favos petat et assidue mella captet; vel dicitur sic a malon, quod est rotundum, quia rotundissimo membro sit; Melo etiam dictus est olim Nilus. [13] Et a melota hec melotes -tis et hec melota -te, quedam vestis de pilis vel de pelle illius animalis facta, a collo pendens usque ad lumbos, qua monaci utuntur, et est iste habitus necessarius proprie ad operis exercitium: eadem et pera, ut dicunt; unde 'circuierunt in melotis et in pellibus caprinis'. [14] Item mei componitur cum oxi, quod est acutum, et dicitur hoc oximel vel oximellum, scilicet aceti et mellis permixtio duas habens partes aceti et tertiam mellis, unde talis confectio dulcedinem retinet et acorem; [15] et cum yno, quod est vinum, et dicitur hoc ynomellum, vini vel musti et mellis confectio; et hoc ydromel vel ydromellum, ex aqua et melle confectio. [16] Item componitur hoc mellicratum, idest ex vino et melle una confectio vel commixtio, et mellifluus -a -um, fluens et abundans melle vel dulcedine, et mellifico -as, mei facere, et est neutrum; [17] et hec melecrisis, quedam gemma sic dieta quia veluti per aurum sincerum mei transluceat; [18] et hec melecros, gemma bicolor ex una parte viridis et ex altera melli similis. [19] Item a mei hec mella -e, quam Greci laton vocant, que vulgo propter formam et colorem faba siriaca dicitur: arbor enim est magnum fructum ferens commestibilem, gustu dulcem, unde et mella dieta est, de qua in Laude sapientie dicitur 'et super mellam dulcis est'; [20] hic Mella -le, quidam fluvius, et componitur cum a, quod est iuxta, et dicitur hec amella -e, quedam herba, quia iuxta Mellam fluvium crescit, cuius flos dicitur hic amellus; unde Virgilius 'cui fecere nomen amello'. [21] Item a mei hic medo -nis, potio melle mixta, quasi melo; idem et medus, quasi melus, quia ex melle fìt, sicut calamitas pro cadamitas; idem et mulsum, quasi melsum, vel a mulceo: sed mulsum ex aqua cruda vel vino, medus ex aqua cocta.