B 87
[1] BOS bovis communis generis, et dicitur a bus, quod Greci dicunt; unde bovinus -a -um, et bucerus -a -um in eodem sensu, unde Ovidius Metamorphoseos 'quisquis in montibus illis lanigerumque gregem armentaque bucera pavit'; et a bucerus bucerinus -a -um in eodem sensu, unde Lucretius 'bucerinosque greges eodem sub tegmine pavit'. [2] Item a bos hic Bessus, scilicet quidam populus a multitudine boum sic dictus vel vocatus, et hec buprestis quoddam parvum animai simile scarabeo longorum pedum, et fallit inter herbas bovem maxime, unde et nomen habet; [3] et hec boas vel boa, quidam serpens qui valde persequitur boves; nam plurimo lacte riguis uberibus se innectit et suggens interimit, et inde a boum depopulatione boas dicitur: [4] boa etiam dicitur crurum tumor in unum collectus, et rubor etiam et lutum dicitur boa; et hec Boetia -e quedam regio propter bovem quem Cadmus secutus est, et hec boia idest torquis damnatorum quasi iugum in bove, [5] et hec Bubastis idest bubulcorum dea, unde Ovidius Metamorphoseos in XI 'sanctaque Bubastis variisque coloribus Apis', et hic Bootes -tis vel -te pro quadam stella vel potius signo: continet enim plures stellas, ut dicunt XII, et sequitur plaustrum quasi bubulcus, [6] et hic bosteo -nis idest iuvenis, et hic bubalus quia sit similis bovi, scilicet bos silvestris et ferinus, unde bubalus -a -um, unde bubalinus -a -um. [7] Item a bos hic bosor -ris, idest caro, et hec bucula, idest iuvenca, unde Prudentius in Sicomachia 'greges equorum vasa vestes buculas'; aliquando etiam dicitur gemma quedam buccula et etiam quedam pars galee, scilicet crista vel conus et umbo, sed tunc debet scribi per duo c et derivatur a bucca, sicut superius diximus. [8] Item a bos bucolicus -a -um idest bovinus vel de bobus factus vel tractans, unde Bucolica -corum il le li ber ubi tractatur de bobus. [9] Item a bos hoc bovarium vel boarium, idest locus ubi venduntur boves, quod et hec bovilla dicitur. Unde Persius (6, 55) 'accedo Bovillas', vel Boville -larum quidam locus iuxta Romam ubi boves vendebantur vel ubi tantum boves sacrificabantur iuxta preceptum Nume; et ideo sic dicitur quasi boum villa, et secundum hanc signifìcationem ponitur a Persio hoc nomen ubi dixit 'accedo Bovillas'. [10] Et hec buris longum et curvatum lignum in aratro vel potius curvatura illius ligni, quasi bovis uros, quia curvata sit ad similitudinem caude bovis, et hec osa, quia primum de coriis boum ose sint facte, et quamvis nunc ex alio genere fiant pristinum tamen nomen retinent, unde hec osula diminutivum, et osatus -a -um osas habens, et oso -as osis calciare, et est activum. [11] Bos componitur cum custos et dicitur hic bubulcus, idest custos boum, sicut subulcus custos suum, et cum sto stas, et dicitur hoc bostar -ris penultima producta, idest locus ubi boves stant scilicet stabulum; dicitur etiam bostar locus ubi corpora hominum comburebantur; invenitur etiam hic Bostar -aris, penultima correpta, et est proprium nomen viri et primitivum. [12] Et cum cio cis et dicitur hoc bucetum -ti, locus ubi boves ciuntur idest vocantur, sicut est stabulum vel pascua vel forum; et cum foros, quod est ferre, et dicitur hic Bosforus -ri, idest illud mare per quod Io transivit in specie bovis vel per quod Iupiter in specie tauri detulit Europam: idem et alio nomine dicitur Propontides a transitu Ponti; invenitur etiam Bosforus et Propontides pro nomine cuiusdam stelle; [13] et cum glossa, quod est lingua, et dicitur boglossa, quedam herba, quasi bovis lingua quia folia asperrima ad modum lingue bovis habeat; et cum sequor vel sequens et dicitur busecus, idest bubulcus, quasi sequens boves; [14] et cum cedo et dicitur hic et hec bocida, vel cum scindo et dicitur boscida, qui cedit vel scindit boves, scilicet macellarius, et cum uterus, vel tirus quod est caseus, et dicitur hoc butirum -ri, quiddam quod fit ex lacte, et dicitur butirum quasi bovis uterus vel tirus, et secundum utramque compositionem corripitur penultima; utrum autem penultima possit produci paulo post dicetur. [15] Et cum semis, quod est dimidium, et dicitur semibos, qui media parte est bos sicut Minotaurus, unde Ovidius 'semivirumque bovem semibovemque virum'; potest tamen et semibos esse compositum a semus -a -um quod est imperfectus et non piene perfectus, quasi non perfectus bos, sicut castrarus; [16] et nota quod genitivus et dativus et ablativus plurales istius nominis regulariter faciunt bovium et bovibus, sed sincopatur hec sillaba 'vi' et dicitur boum et bobus; nichil est ergo quod quidam insulsi dicunt bubus, nichilius quod dicunt buum. [17] Item a bos hec bumasta -ste et hec bumaste -stes, vitis vel uva magna in similitudinem mamme bovis, unde et dicitur bumasta quasi bovis mamma.
Colonna con sottomenu di navigazione
