S 42
[1] SAR vel sarra lingua tyria vocatur quidam piscis, [2] unde Sarra olim vocabatur civitas que nunc Thyrus dicitur; et dicebatur Sarra ab ilio pisce qui illic abundat, quem sua lingua sar appellant; [3] et a Sarra civitate sarranus -a -um, idest tyrius, vel sarranus -a -um a sarra pisce, idest purpureus; [4] unde hoc sarranum, purpurea vestis, quia de sanguine illius piscis tingitur purpura. [5] Item a sarra pisce hec sarda -e et hec sardina -e, quoddam genus pisciculorum, [6] et hec Sardinia -e, quedam insula iuxta quam multum abundant sardine; vel Sardus, Hercule procreatus, cum magna multitudine a Libia profectus Sardiniam occupavit et ex suo nomine insule nomen dedit. [7] Unde sardinius -a -um et sardiniensis -e et sardus -a -um, [8] et hic sardius, quidam lapis pretiosus, rubeus et inter gemmas vilissimus, et dicitur sic quia primum sit repertus a Sardis; [9] et componitur cum onyx -cis et dicitur hec sardonix -cis, quedam gemma, quia habeat colorem utriusque illarum gemmarum, scilicet ex onice et sardio; Persius 'et natalicia tandem cum sardonice albus'; [10] unde sardonicus -a -um. [11] Item a Sardinia hec sardona -e vel sardonia -e, quedam herba amatissima, de cuius flore fit mei amarissimum, et est similis apiastro, que ora hominum sic dolore et amarore contrahit ut quasi ridentes intereant, et abundat in Sardinia; [12] unde sardonius -a -um et sardous -a -um; Virgilius 'immo ego sardois videar tibi amarior herbis', et Oratius. [13] Item a sarda pisce hec Sardis -dis, quedam civitas vel insula; Oratius (epist. 1, 11, 2) 'Cresi regia Sardis'; invenitur etiam in plurali hee Sardis -dium -dibus, et Sardis in accusativo pro eodem loco; [14] unde sardicus -a -um et sardo -as, idest intelligere, quia homines illius loci subtiles sunt ad intelligendum; [15] et hoc sardonion, quedam herba, scilicet nasturcium vel cresso -nis.