Tasti di scelta rapida del sito: Menu principale | Corpo della pagina | Vai alla colonna di sinistra

Colonna con sottomenu di navigazione


immagine Dante

Contenuto della pagina


-
Menu di navigazione

Uguccione da Pisa
Derivationes

P 39

[1] PATHOS grece, latine defectus dicitur vel passio; unde patior -ris passus, unde patiens participium, et secundum quod est nomen comparatur -or -mus, [2] unde patienter -ius -me adverbium et hec patientia -e, scilicet animi rigor adversitates fortune et verborum asperitates equanimiter portans; proprie tamen patientia corporis est, tolerantia animi; [3] et componitur impatiens -tis, idest non patiens, et comparatur, unde impatienter -tius -sime adverbium et hec impatientia -e. [4] Item a patior passibilis -e, passibiliter, passibilitas, et componitur impassibilis -le, impassibiliter, impassibilitas. [5] Item a patior passus -a -um, unde passivus -a -um, et componitur neutropassivus -a -um et neuterpassivus -a -um. Que differentia sit inter neutropassiva et neutrapassiva superius diximus. [6] Item a patior hec passio -nis, unde hec passiuncula -e diminutivum, et hoc passionarium, idest liber continens passiones sanctorum vel passiones idest morbos; [7] et componitur hec propassio -nis. Passio dicitur quando caro titillat visa muliere, sed propassio quando ille malus affectus erumpit posterius in effectum. [8] Item a patior hoc patibulum, idest tormentum et proprie furca, quasi ferens caput; et est patibuli minor pena quam crucis, quia patibulum appensum statim exanimat sed crux suffìxos diu cruciat. [9] Et paticus -a -um, sodomita, inhonesta et turpia patiens; Iuvenalis (9, 130) 'ne trepida, numquam paticus tibi deerit amicus'. [10] Patior componitur compatior -ris, idest simul pati, condolere, unde compassio et compassivus -a -um; perpetior -ris, unde perpessus -a -um, idest valde vel diu pati, [11] et perpetuus -a -um, quod numquam habebit fìnem sed habuit principium, unde perpetue et perpetuitas -tis, status vite quem habet res aliqua ex eo quod habuit principium sed non est habitura fìnem. [12] Item a perpetior perpessivus -a -um, qui frequenter aliquid patitur, et hic et hec et hoc perpes -tis, idest perpetuus, unde perpetim prolixe, continue, perpetue. [13] Patos componitur patologia, idest passionis ratio, et patagomo, genus morbi.